Με τον πρόσφατο νόμο 4072/2012 (Άρθρα 43 έως 120 του Ν.4072/2012) δημιουργήθηκε μια νέα εταιρική μορφή που ονομάστηκε «Ιδιωτική Κεφαλαιουχική Εταιρία» (ΙΚΕ). Η ΙΚΕ θεσπίστηκε στα πλαίσια αναμόρφωσης του εταιρικού δικαίου που προχωρούν τα τελευταία χρόνια οι ευρωπαϊκές νομοθεσίες σε μια προσπάθεια να εισαχθεί ένας νέος τύπος «ιδιωτικής εταιρίας» που θα προορίζεται για την μικρομεσαία επιχείρηση καθότι ο πλησιέστερος στην ΙΚΕ εταιρικός τύπος στην χώρα μας είναι αυτός της ΕΠΕ με τη σχετική του νομοθεσία όμως (Ν.3190/1955) να εξακολουθεί να ισχύει αμετάβλητη χωρίς ουσιαστική επικαιροποίηση και προσαρμογή στης τρέχουσες συνθήκες αγοράς.

Η εταιρία συμβούλων UNITYFOUR, συνεργάτης μας σε θέματα παροχής συμβουλών σε ιδιώτες και επιχειρήσεις, εξηγεί τις προϋποθέσεις και τον τρόπο ίδρυσης μίας Ιδιωτικής Κεφαλαιουχικής Εταιρίας.

ΓΕΝΙΚΑ

Η ΙΚΕ έχει σχεδιαστεί ως κεφαλαιουχική Εταιρία (δηλαδή διαθέτει εταιρικό κεφάλαιο και περιορισμένη ευθύνη των μελών της για τα εταιρικά χρέη) και είναι εμπορική ακόμα και αν ο σκοπός της δεν είναι εμπορική επιχείρηση. Ευθύνεται μόνο αυτή με τη περιούσια της για τις εταιρικές υποχρεώσεις κι όχι οι εταίροι, με μοναδική εξαίρεση την ευθύνη που αναλαμβάνει πρωτογενώς ο εταίρος που συμμετέχει με εγγυητικές εισφορές. 
Η νέα αυτή εταιρική μορφή χαρακτηρίζεται από την ευελιξία στον σχεδιασμό και την λειτουργία της, αφού περιορίστηκε στο ελάχιστο το διοικητικό κόστος λειτουργίας (π.χ. παραστάσεις δικηγόρων/συμβολαιογράφων) απλοποιήθηκαν οι σχέσεις των εταίρων και η λειτουργία της εταιρίας και υπάρχει ευελιξία στη δυνατότητα επιλογής και μεταβολής μεταξύ ενός αμιγώς κεφαλαιουχικού σχήματος και μιας έντονα προσωπικής εταιρείας.

ΒΑΣΙΚΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ

Τα κυριότερα χαρακτηριστικά του νέου τύπου της ιδιωτικής κεφαλαιουχικής εταιρείας (ΙΚΕ) είναι τα παρακάτω :

- Η ΙΚΕ συνίσταται από έναν ή περισσότερα φυσικά ή νομικά πρόσωπα. Ο διαχειριστής μπορεί να είναι φυσικό πρόσωπο σύμφωνα με το άρθρο 58 του Ν.4072/2012. Στην περίπτωση που ο εταίρος είναι νομικό πρόσωπο οφείλει να ορίσει φυσικό πρόσωπο που θα είναι διαχειριστής

- Η διάρκεια της ΙΚΕ είναι ορισμένου χρόνου εκτός αν ορίζεται διαφορετικά στο καταστατικό της με μέγιστη διάρκεια τα δώδεκα (12) έτη από την σύσταση της.

- Καταρτίζεται με απλό ιδιωτικό έγγραφο το οποίο πρέπει να περιέχει το καταστατικό της. Το έγγραφο της σύστασης δεν χρειάζεται να είναι συμβολαιογραφικό εκτός εάν εισφέρονται στην εταιρεία περιουσιακά στοιχεία, για τη μεταβίβαση των οποίων απαιτείται συμβολαιογραφικός τύπος, ή αν επιλεγεί οικιοθελώς το συμβολαιογραφικό έγγραφο από τα μέρη. Με την εξάλειψη της υποχρέωσης σύνταξης συμβολαιογραφικού εγγράφου είναι αυτονόητο ότι περιορίζονται σημαντικά τα κόστη τόσο της σύστασης όσο και των μεταγενέστερων τροποποιήσεων του καταστατικού.

- Όλες οι τροποποιήσεις του καταστατικού (π.χ. εταιρικών μεταβολών, αλλαγής διεύθυνσης, σκοπού κλπ) δημοσιεύονται αποκλειστικά διαμέσου του ΓΕΜΗ ή της εταιρικής ιστοσελίδας, χωρίς την παρουσία συμβολαιογράφου και την υποχρέωση δημοσίευσης σε ΦΕΚ.

- Στην επωνυμία της ΙΚΕ πρέπει να περιέχονται ολογράφως οι λέξεις «Ιδιωτική Κεφαλαιουχική Εταιρεία» ή η συντομογραφία «Ι.Κ.Ε» κι εφόσον η Εταιρία είναι μονοπρόσωπη, προστίθεται εκτός των ανωτέρω και η λέξη Μονοπρόσωπη.

- Η επαγγελματική έδρα της εταιρείας κατοχυρώνεται με μια απλή υπεύθυνη δήλωση της διεύθυνσης, με θεωρημένο το γνήσιο της υπογραφής του υπόχρεου. Δεν προκύπτει τουλάχιστον προς το παρόν η υποχρέωση προσκόμισης θεωρημένου μισθωτηρίου από την αρμόδια ΔΟΥ.

- Η ΙΚΕ λύεται οποτεδήποτε με απόφαση των εταίρων καθώς και όταν παρέλθει ο ορισμένος χρόνος διάρκειας της ή αν κηρυχθεί σε πτώχευση. Στις παραπάνω περιπτώσεις λύσης της ΙΚΕ ακολουθεί το στάδιο της εκκαθάρισης.

- Η ΙΚΕ είναι υποχρεωμένη να τηρεί βιβλίο εταίρων και ενιαίο βιβλίο πρακτικών. Κάθε χρόνο συντάσσει ετήσιες οικονομικές καταστάσεις, που περιλαμβάνουν μεταξύ άλλων τον ισολογισμό, τον λογαριασμό αποτελεσμάτων χρήση και τον πίνακα διάθεσης αποτελεσμάτων. Αν και ακόμα εκκρεμούν διευκρινιστικές εγκύκλιοι από τα αρμόδια υπουργεία φαίνεται ότι οι λογιστικές υποχρεώσεις των ΙΚΕ θα είναι ίδιες με των ΕΠΕ. Δηλαδή και οι ΙΚΕ θα υποχρεούνται στην τήρηση λογιστικών βιβλίων τρίτης κατηγορίας με όλες τις υποχρεώσεις που απορρέουν από αυτα.

- Ως προς το σκέλος της υποχρεωτικής ασφάλισης στον ΟΑΕΕ προκύπτει ότι υποχρεωτικά στην ασφάλισης του ΟΑΕΕ υπάγονται οι διαχειριστές ΙΚΕ και ο μοναδικός εταίρος Μονοπρόσωπης Ιδιωτικής Κεφαλαιουχικής Εταιρείας, ενώ στον ΟΑΕΕ προαιρετικά μπορούν να υπαχθούν οι λοιποί εταίροι. Δεν προκύπτει η υποχρέωση ασφάλισης στον ΟΑΕΕ των απλών μελών της ΙΚΕ κάτι που αποτελεί ουσιαστική επίσης διαφορά συγκριτικά με τις ΕΠΕ, όπου εκεί υφίσταται η υποχρέωση ασφάλισης στον ΟΑΕΕ όλων μελών της εταιρείας και όχι του διαχειριστή μόνο.

- το καταβαλλόμενο κεφάλαιο σύστασης μπορεί να ανέρχεται στο ελάχιστο ποσό του ενός (1) ευρώ, παρέχοντας ωστόσο τη δυνατότητα στους εταίρους να εισφέρουν, εκτός από κεφάλαιο σε χρήμα ή σε είδος και άλλου είδους εισφορές, όπως την ανάληψη υποχρέωσης εκτέλεσης εργασιών ή παροχής υπηρεσιών, οι οποίες λογίζονται και αυτές ως κεφάλαιο, με αποτέλεσμα τα πρόσωπα που εισφέρουν εργασία ή φερεγγυότητα στην εταιρία, να θεωρούνται ως εταίροι και να λαμβάνουν εταιρικά μερίδια., Στις ΕΠΕ αντίστοιχα η παροχή άλλου είδους εισφορών αποτελεί αντικείμενο εξωτερικών συμφωνιών. Με τις συμφωνίες αυτές δίνεται στην εταιρία ένας έντονος προσωπικός χαρακτήρας.

ΤΡΟΠΟΣ ΚΑΙ ΤΟΠΟΣ ΣΥΣΤΑΣΗΣ

Η σύσταση της ΙΚΕ γίνεται με εγγραφή της εταιρίας στο Γ.Ε.Μ.Η και η ταχύτητα ίδρυσης της διασφαλίζεται με τη διεκπεραίωση και ολοκλήρωση των διαδικασιών σύστασης υποχρεωτικά μέσω της Υπηρεσίας Μιας Στάσης. Η Υπηρεσία μιας στάσης, μέσω του συστήματος Γ.Ε.Μ.Η., προβαίνει σε όλες τις απαραίτητες διαδικασίες έως ότου η εταιρεία λάβει αριθμό φορολογικού μητρώου (Α.Φ.Μ.). Δεν υπάρχει υποχρέωση δημοσίευσης σε ΦΕΚ.

Ενδεικτικά αναφέρουμε τις ακόλουθες απαιτούμενες ενέργειες για την σύσταση μίας ΙΚΕ:

Προέλεγχος Επωνυμίας και Διακριτικού Τίτλου και καταχώρησης αυτών στο Επιμελητήριο

- Εγγραφή στο οικείο Επιμελητήριο και καταχώρηση στο Γ.Ε.Μ.Η.
- Χορήγηση αριθμού φορολογικού μητρώου, στους ιδρυτές της εταιρείας που δεν διαθέτουν και στην εταιρεία μετά την σύσταση της
- Χορήγηση αντιγράφου φορολογικής ενημερότητας των ιδρυτών, εφόσον δεν προσκομίζεται από τους ίδιους
- Αποστολή ανακοίνωσης προς τους αρμόδιους κατά περίπτωση ασφαλιστικούς οργανισμούς της σύστασης της ιδιωτικής κεφαλαιουχικής εταιρείας και αποστολή των στοιχείων των εταίρων και του/των διαχειριστή/ων στους κατά περίπτωση αρμόδιους οργανισμούς κοινωνικής ασφάλισης

Η υπηρεσία μιας στάσης, μέσω του συστήματος Γ.Ε.Μ.Η. προβαίνει σε έλεγχο των ανωτέρω εγγράφων και σε περίπτωση που δεν είναι ορθά συμπληρωμένα, παρουσιάζουν ελλείψεις ή αντιφάσεις ή τα στοιχεία τους δεν είναι ευκρινή, τάσσει προθεσμία δυο (2) εργάσιμων ημερών κι εφόσον δικαιολογείται από τις περιστάσεις δέκα (10) εργάσιμων ημερών. Η άπρακτη παρέλευση των προθεσμιών αυτών συνεπάγεται την αυτόματη παύση της διαδικασίας σύστασης και την αποδέσμευση της επωνυμίας και του διακριτικού τίτλου. Για την εκ νέου έναρξη της διαδικασίας σύστασης απαιτείται η υποβολή νέας αίτησης και δικαιολογητικών, καθώς και γραμματίου κόστους σύστασης εταιρείας

Στα βασικά κόστη σύστασης, στην περίπτωση σύστασης με απλό ιδιωτικό έγγραφο, συμπεριλαμβάνονται τα ακόλουθα :
- το γραμμάτιο κόστους σύστασης εταιρείας (70 ευρώ)
- το τέλος καταχώρησης Γ.Ε.Μ.Η. (10ευρω)
- το τέλος υπέρ ταμείου προνοίας δικηγόρων Αθηνών (5,80 ευρώ)
- το κόστος εγγραφής στο επιμελητήριο καθορίζεται από το αρμόδιο επιμελητήριο καθώς και 
- ο Φόρος Συγκέντρωσης Κεφαλαίου (1% επί του κεφαλαίου που αναγράφεται στο καταστατικό)

ΜΕΤΑΤΡΟΠΗ ΕΠΕ ΣΕ ΙΚΕ

Μέχρι την 31η Δεκεμβρίου 2013, υφιστάμενες εταιρείες περιορισμένης ευθύνης μπορούν να μετατραπούν σε ιδιωτικές κεφαλαιουχικές εταιρείες κατά το άρθρο 107, εάν αυτό αποφασισθεί από τη συνέλευση των εταίρων με την αντίστοιχη πλειοψηφία που ορίζεται από τον νόμο.

Η απόφαση για μετατροπή με το καταστατικό της ιδιωτικής κεφαλαιουχικής εταιρείας καταχωρίζονται στο Γ.Ε.ΜΗ., τα αποτελέσματα όμως της μετατροπής δεν επέρχονται, αν μέσα σε προθεσμία ενός (1) μήνα από την καταχώριση δανειστής ή δανειστές της εταιρείας προβάλουν έγγραφες αντιρρήσεις για τη μετατροπή. Με τις αντιρρήσεις αυτές οι δανειστές μπορούν να ζητήσουν επαρκείς εγγυήσεις, εφόσον η οικονομική κατάσταση της μετατρεπόμενης εταιρείας καθιστά απαραίτητη την προστασία αυτή. Αν δεν προβληθούν αντιρρήσεις, τούτο σημειώνεται στο Γ.Ε.ΜΗ. με αίτηση της εταιρείας και η μετατροπή συντελείται από το χρόνο καταχώρισης της σημείωσης αυτής.
Με τη συντέλεση της μετατροπής η μετατρεπόμενη εταιρεία συνεχίζεται με τη μορφή της ιδιωτικής κεφαλαιουχικής εταιρείας. Τόσο η νομική προσωπικότητα όσο και οι εκκρεμείς υποχρεώσεις συνεχίζονται στο όνομα της εταιρείας καθώς επίσης συνεχίζονται και οι διοικητικές άδειες που είχαν εκδοθεί υπέρ της μετατρεπόμενης εταιρείας.

Με βάση την παραπάνω σύντομη περιγραφή για τις ΙΚΕ παραθέτουμε συγκριτικό πίνακα μεταξύ ΙΚΕ και ΕΠΕ και επιθυμούμε ωστόσο να τονίσουμε ότι πολλές είναι ακόμα οι διευκρινιστικές εγκύκλιοι που αναμένονται να εκδοθούν και ως εκ τούτου ορισμένες από τις απόψεις που εκφράζονται στο κείμενο αυτό τελούν υπό την αίρεση της οριστικής επιβεβαίωσης από τις αρμόδιες αρχές. 

 
 
Για οποιεσδήποτε πληροφορίες ή διευκρινήσεις, οι ενδιαφερόμενοι μπορούν να επικοινωνήσουν ηλεκτρονικά στο info@unityfour.eu.